Nhật Bản ăn tết âm hay dương là thắc mắc của hầu hết mọi người muốn tìm hiểu về văn hóa Nhật Bản và hôm nay chúng ta sẽ cùng đi tìm lời giải đáp cho vấn đề này nhé.
Nhật Bản ăn tết âm hay dương?
Truyền thống đón năm mới ở Nhật Bản có từ rất xưa, đó là một lễ hội lớn và thời gian nghỉ lễ dài. Trước đó ở Nhật Bản đón năm mới theo lịch âm nhưng sau năm 1873, năm mới ở Nhật Bản được tổ chức vào ngày 1 tháng 1 dương lịch.
Vào thời điểm các nước láng giềng của Nhật Bản ở châu Á bắt đầu mừng năm mới của riêng họ vào cuối tháng 1 hoặc tháng 2, thì ngày mừng năm mới của Nhật Bản đã kết thúc từ lâu.
Nhật Bản là một trong số ít quốc gia ở Đông Á không tổ chức Tết Nguyên đán. Ngày lễ lớn này được biết đến với nhiều tên gọi như Lễ hội mùa xuân trong tiếng Trung Quốc, Seollal trong tiếng Hàn Quốc, Tsaagan Sar trong tiếng Mông Cổ, Tết trong tiếng Việt.
“Như vậy, nếu hỏi Nhật Bản ăn tết âm hay dương thì câu trả lời là Nhật Bản mừng năm mới theo Dương lịch”
Tại sao Nhật Bản không tổ chức Tết Nguyên đán?
Năm 1873 là một phần của cuộc Duy tân Minh Trị, Nhật Bản đã áp dụng dương lịch để đưa đất nước phù hợp với phương Tây. Vào thời điểm đó, quan điểm phổ biến của nhiều tầng lớp tinh hoa Nhật Bản là cho rằng tập quán của người châu Á kém hơn so với phương Tây và sẽ kìm hãm sự phát triển của Nhật Bản. Lúc đó Nhật Bản đang nổi lên như một cường quốc thế giới kết bạn với các nước phương Tây, vì vậy Nhật Bản muốn áp dụng lịch dương tương tự.
Ban đầu, điều này vấp phải sự phản đối mạnh mẽ và nhiều người đã tiếp tục ăn mừng Tết Nguyên đán tốt đẹp đến những năm 1900, đặc biệt là ở các vùng nông thôn. Tuy nhiên, cuối cùng, lịch âm đã hoàn toàn biến mất khỏi cuộc sống hàng ngày ở Nhật Bản.
Ngày nay, mặc dù Nhật Bản đón năm mới vào ngày 1 tháng 1 dương lịch nhưng cách thức cử hành và nghi lễ tương tự như Tết Nguyên đán cổ truyền.
Một số quan niệm về Tết Nguyên đán ở Nhật Bản
– Màu đỏ rất quan trọng trong ngày Tết, nó liên quan trực tiếp đến sự may mắn, người ta cho rằng các thế lực xấu sợ màu đỏ và tránh xa màu đỏ.
– Thức khuya vào đêm giao thừa mang lại may mắn và tăng tuổi cho cha mẹ.
– Sử dụng nhiều pháo vì mọi người tin rằng thú dữ sẽ sợ và tránh xa ngôi nhà của họ.
– Để cửa sổ mở vào đêm giao thừa sẽ mang đến sự tốt lành và may mắn.
– Vào ngày đầu năm, việc tắm rửa, cắt tóc, cắt móng tay không được coi là tốt, may mắn cũng bị nước tắm làm trôi đi.
Bây giờ chúng ta đã biết rất rõ tại sao Nhật Bản không tổ chức Tết Nguyên đán một cách chính thức mà lại tổ chức Tết Dương lịch rất rực rỡ. Vậy hãy cùng tìm hiểu thêm về cách Nhật Bản đón Tết nhé.
Nhật Bản đón Tết như thế nào?
Như đã đề cập ở trên, Nhật Bản đã áp dụng dương lịch vào năm 1873 thay cho lịch âm, kể từ đó nước này đã tổ chức đón năm mới vào ngày 1 tháng 1. Điều này cũng trả lời cho câu hỏi Nhật Bản ăn Tết âm hay dương.
Việc chuẩn bị cho năm mới bắt đầu trước 1 tuần, bao gồm mua sắm, dọn dẹp nhà cửa, chuẩn bị trang phục và các món ăn truyền thống cũng như không thể thiếu việc đốt pháo.
Vào ngày cuối cùng của năm, ngày 31 tháng 12, được gọi là omisoka (Giao thừa), các ngôi nhà thường được lau chùi kỹ lưỡng từ trên xuống dưới, bao gồm cả gác xép, tầng hầm và dưới chiếu tatami, để chào đón các vị thần.
Vào đêm giao thừa, các gia đình quây quần bên nhau để xem các chương trình truyền hình và ăn toshikoshi soba với niềm tin rằng cuộc sống của họ sẽ như dài như sợi mì. Trẻ em cũng được phép thức khuya.
Vào nửa đêm của đêm giao thừa, các ngôi chùa Phật giáo trên khắp Nhật Bản rung 108 hồi chuông. Con số này đại diện cho tổng số ham muốn của con người, mà các Phật tử tin rằng dẫn đến đau đớn và khổ sở. Nghi lễ Joya no Kane loại bỏ những ham muốn tiêu cực này trong năm qua để bắt đầu lại.
Lời chúc mừng năm mới của Nhật hoàng – Vào ngày 2 tháng 1, Nhật hoàng sẽ xuất hiện trước công chúng hàng năm tại Cung điện Hoàng gia Tokyo. Khuôn viên bên trong của cung điện chỉ mở cửa cho công chúng vào ngày này và ngày sinh của Nhật Hoàng.
12 con giáp ở Nhật Bản
Ở Nhật Bản mỗi năm đều có một con vật hoàng đạo, đây là những con vật gần gũi với con người nhất trong tự nhiên. Các con vật này cứ 12 năm lại luân chuyển theo một chu kỳ. Dưới đây là cách 12 con giáp được miêu tả trong văn hóa Nhật Bản:
Chuột/Tý
Chuột là con giáp đầu tiên. Con số may mắn: 2 và 3. Màu sắc may mắn: Xanh lam, vàng, xanh lục.
Tính cách của người tuổi Tý được mô tả là sáng tạo, thông minh, hòa đồng, rộng lượng, tham vọng, kiên nhẫn.
Một số năm Tý: 1960, 1972, 1984, 1996, 2008, 2020, 2032, 2044
Trâu/Sửu
Con số may mắn: 1 và 4. Màu sắc may mắn: Xanh, vàng, đỏ
Tính cách của người tuổi Sửu: Mạnh mẽ, hòa đồng, tự tin, không sợ hãi, trung thực, yêu hòa bình, công bằng, can đảm, đáng tin cậy.
Một số năm Sửu: 1961, 1973, 1985, 1997, 2009, 2021, 2033, 2045
Hổ/Dần
Con số may mắn: 1, 3, 4. Màu sắc may mắn: Xanh lam, xám, cam
Tính cách của người tuổi Dần: Tự tin, mạnh mẽ, năng nổ, dũng cảm, cương quyết, cứng rắn.
Một số năm Dần: 1962, 1974, 1986, 1998. 2010, 2022, 2034, 2046
Thỏ/Mão
Con số may mắn: 3, 4, 6. Màu may mắn: Đỏ, hồng, tím, xanh dương
Tính cách người tuổi Mão: Thông minh, tốt bụng, lịch sự, có trách nhiệm, rụt rè
Năm Mão: 1963, 1975, 1987, 1999, 2011, 2023, 2035
Rồng/Thìn
Con số may mắn: 1, 6, 7. Màu sắc may mắn: Vàng, bạc, xám, trắng
Tính cách của người tuổi Thìn: Lãnh đạo, hiểu biết, kiêu ngạo
Một số năm Thìn: 1964, 1976, 1988, 2000, 2012, 2024, 2036, 2048
Rắn/Tỵ
Con số may mắn: 2, 8, 9. Màu sắc may mắn: Đen, đỏ, vàng
Tính cách người tuổi Tỵ: hướng nội, hay lo, có trách nhiệm, thích lãnh đạo, sáng tạo, lãng mạn, nhiệt tình, trung thành
Một số năm Tỵ: 1965, 1977, 1989, 2001, 2013, 2025, 2037
Ngựa/Ngọ
Con số may mắn: 2, 3, 7. Màu sắc may mắn: Vàng, xanh lá
Tính cách của người tuổi Ngọ: Lãnh đạo, kiêu ngạo, năng động, nhiệt huyết, lãng mạn, đa cảm
Một số năm Ngọ: 1966, 1978, 1990, 2002, 2014, 2026, 2038
Cừu/Mùi
Con số may mắn: 2, 7. Màu may mắn: nâu, đỏ, tím
Tính cách người tuổi Mùi: Điềm đạm, hiền lành, hòa đồng, yêu gia đình, vị tha
Một số năm Ngọ:1967, 1979, 1991, 2003, 2015, 2027, 2039
Khỉ/Thân
Con số may mắn: 4, 9. Màu sắc may mắn: Vàng, trắng, xanh
Tính cách của người tuổi Khỉ: Thông minh, lanh lợi, sáng tạo, nhẹ nhàng, nhanh nhẹn, lém lỉnh, nghịch ngợm, hòa đồng
Một số năm Thân: 1968, 1980, 1992, 2004, 2016, 2028, 2040
Gà/Dậu
Con số may mắn: 5, 7, 8. Màu sắc may mắn: vàng, nâu, cam
Tính cách người tuổi Dậu: nhẹ nhàng, khéo léo, đúng giờ, hòa đồng
Một số năm Ngọ: 1969, 1981, 1993, 2005, 2017, 2029, 2041
Chó/Tuất
Con số may mắn: 3, 4, 9. Màu sắc may mắn: xanh lá, đỏ, tím
Tính cách người tuổi Tuất: trung thành, yêu gia đình, thông minh, hòa đồng, năng nổ, không sợ hãi, ngoan ngoãn, chăm chỉ, thông minh.
Một số năm Tuất: 1970, 1982, 1994, 2006, 2018, 2030, 2042
Lợn/Hợi
Con số may mắn: 2, 5, 8 | Màu sắc may mắn: Vàng, nâu, xám
Tính cách người tuổi Hợi: siêng năng, hào phóng, trung thực, thẳng thắn, yêu gia đình, hòa đồng, nhân ái
Một số năm Hợi: 1971, 1983, 1995, 2007, 2019, 2031
Món ăn truyền thống vào ngày Tết ở Nhật
Để chào mừng năm mới sắp đến, người Nhật ăn các món ăn đặc biệt vào đêm giao thừa và ngày đầu năm mới. Các loại thực phẩm thường được ăn trong năm mới được gọi là osechi ryori, nghĩa đen là “thực phẩm của năm mới”. Những món ăn này thường được trình bày trong một hộp bento nhiều tầng và được thưởng thức cùng với gia đình hoặc bạn bè.
Osechi ryori truyền thống đại diện cho mong muốn của mọi người cho năm mới và có ý nghĩa tượng trưng. Những thực phẩm năm mới này có thể mang lại mọi thứ, từ sức khỏe và sự giàu có đến may mắn và thành công trong học tập.
Dưới đây là 5 món ăn ngon của Nhật Bản thường được dùng để ăn mừng năm mới.
Mì Toshikoshi Soba
Mì soba được làm từ kiều mạch với màu nâu mang lại sự ấm cúng, có từ thời Edo (1603-1867). Chiều dài của sợi mì tượng trưng cho tuổi thọ trong khi việc cắt sợi mì biểu thị việc loại bỏ khó khăn của năm trước.
Bánh Mochi
Từ mochi nghe giống như một từ tiếng Nhật có nghĩa là “có” hoặc “nắm giữ”, vì vậy ăn Mochi được cho là sẽ giúp bạn có được vận may trong năm mới.
Datemaki
Datemaki là món trứng tráng cuộn ngọt được trộn với nước sốt mặn. Datemaki chủ yếu được làm từ trứng, trong khi vị ngọt đến từ hỗn hợp mật ong, rượu mirin và nước tương, cùng với một miếng bánh cá trắng hình vuông khiến món ăn trở nên mềm mại hơn.
Món cuốn ngọt và mặn này tượng trưng cho năng lực học tập hoặc thành công trong học tập.
Kabu-no-sunomono
Kabu-no-sunomono là một món ăn ngày Tết của Nhật Bản được làm từ củ cải non ngâm chua. Củ cải được cắt thành những lát mỏng và đôi khi được tạo hình để trông giống như một bông hoa cúc. Hoa cúc là biểu tượng của hoàng đế ở Nhật Bản và được dùng để tổ chức những dịp vui.
Kuri Kinton
Kuri kinton là món ăn được làm từ hạt dẻ và khoai lang nghiền. Màu vàng đẹp mắt của món ăn này tượng trưng cho sự giàu có và thành công. Ai lại không muốn điều đó trong năm mới phải không nào?
Hoạt động năm mới của Nhật Bản
Fukuwarai – Một trò chơi được trẻ em Nhật Bản chơi vào ngày Tết, trong đó trẻ em bị bịt mắt và làm những khuôn mặt người bằng cách cắt giấy.
Menko – còn được gọi là Bettan hoặc Patchin, là một trò chơi bài của Nhật Bản được chơi với hai người trở lên.
Daifugo – một trò chơi bài Nhật Bản khác chơi cho ba người trở lên, Daifugo còn được gọi là Tycoon.
Hatsumode – Một trong những phong tục truyền thống của năm mới là Hatsumode, hay còn gọi là lễ viếng đền thờ đầu tiên của năm mới. Nhiều người đến thăm đền thờ vào ngày 1, 2, 3 tháng Giêng, để tỏ lòng thành kính và cũng là để cầu mong một năm mới hạnh phúc và nhiều sức khỏe.
Nengajo Ritual – Gửi lời chúc mừng năm mới bằng bưu thiếp là một truyền thống của người Nhật, nhưng do thời đại kỹ thuật số hiện nay, lượng phát hành của nó đã giảm đi một chút. Trong thời hiện đại, mọi người chúc mừng năm mới qua điện thoại, tin nhắn hoặc email, nhưng một số vẫn còn tự tay tạo ra những tấm thiệp để gửi đến người thân và bạn bè.
Otoshidama Ritual – Người lớn tặng cho trẻ em những phong bao lì xì đỏ vào ngày Tết như một món quà.
Như vậy là bạn đã tìm được câu trả lời cho thắc mắc Nhật Bản ăn tết âm hay dương cùng với những điều thú vị về tết ở Nhật Bản rồi phải không? Hi vọng bài viết này đã mang đến cho bạn các thông tin thật hữu ích.
Trâm Nguyễn
